Θεοσοφία & Ελληνική διδασκαλία

Πηγή : Θεοσοφία - Theosophy

Απόσπασμα από το βιβλίο της Έλενας Π. Μπλαβάτσκυ "Το Κλειδί της Θεοσοφίας", κεφάλαιο 6, σελ. 93-96.

Ερώτηση: Έχουμε πολλούς σοφούς ερμηνευτές και σχολιαστές στα ελληνικά, λατινικά, σανσκριτικά και εβραϊκά κείμενα, κανείς όμως δεν μας αναφέρει, τίποτε που να πλησιάζει τις δικές σας απόψεις. Πώς γίνεται αυτό;
Απάντηση: Αυτό οφείλεται στο ότι οι ερμηνευτές σας παρά τη μεγάλη τους σοφία, κατόρθωσαν να περιβάλλουν με νέφη το μυστικισμό των αρχαίων φιλοσόφων, και ιδιαίτερα των Ελλήνων. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Πλούταρχο. Διαβάστε ό,τι σχετικό γράφει για τα "στοιχεία" του ανθρώπου. Η περιγραφή του εξηγείται κατά γράμμα και αποδίδεται στη μεταφυσική δεισιδαιμονία και άγνοια. Ας δούμε το κείμενο: "Ο άνθρωπος είναι πολύπλοκος. Όσοι νομίζουν ότι αποτελείται από δύο μέρη μόνο, κάνουν λάθος. Φαντάζονται ότι η νόηση (εγκέφαλος-νοημοσύνη) είναι μέρος της Ψυχής (της Ανώτερης Τριάδας), σφάλλουν όμως, ακριβώς όπως και εκείνοι που θεωρούν την Ψυχή μέρος του σώματος, (δηλαδή την Τριάδα μέρος της θνητής, φθαρτής τετράδας. Γιατί η νόηση (Νους) είναι ανώτερη από την ψυχή, όπως και η ψυχή είναι πιο καλή, πιο θεία από το σώμα. Η ένωση της ψυχής με τον νου αποτελεί το λογικό. Η ένωσή της με το σώμα αποτελεί το πάθος. Το πρώτο είναι μέσα στον άνθρωπο η αρχή της αρετής και της κακίας, και το δεύτερο ή αρχή της ηδονής και πόνου. Από τα τρία αυτά μέρη που είναι στενά συνδεδεμένα, η γη δίνει στον άνθρωπο το σώμα, η σελήνη την ψυχή και ο ήλιος τη νόηση".


Η τελευταία αυτή φράση είναι καθαρά αλληγορική, και μόνο όσοι είναι ενήμεροι στην Εσωτερική Επιστήμη των "αντιστοιχιών" μπορούν να καταλάβουν, γιατί ξέρουν, ποιός είναι ο πλανήτης που αντιστοιχεί σε κάθε στοιχείο. Ο Πλούταρχος διαιρεί τα στοιχεία σε τρεις ομάδες. Το σώμα που είναι το κατώτερο τριαδικό μέρος, αποτελείται από την υλική μορφή, το αστρικό σώμα και την Πνοή, που προέρχεται από την γη και ξαναγυρίζει σε αυτήν. Δεύτερο μέρος είναι η ενδιάμεση αρχή, ή ενστικτώδης ψυχή, που προέρχεται και επηρεάζεται πάντοτε από τη σελήνη. Και μόνο το ανώτερο μέρος της, η Πνευματική Ψυχή, (Μπούντι) που περιέχει τα στοιχεία του Άτμα και του Μάνας, είναι κατά τον Πλούταρχο άμεση απόρροια του ήλιου, της υπέρτατης θεότητας, αυτού δηλαδή που ονομάζει "το Αγαθόν".

Τον ισχυρισμό μας αυτόν θα τον αποδείξουμε με τις ακόλουθες γνώσεις του:
"Λοιπόν, από τους δύο θανάτους που πεθαίνουμε, ο ένας κάνει τον άνθρωπο να γίνεται δύο μέρη από τρία, και ο άλλος θάνατος από δύο μέρη, ένα. Ο πρώτος συμβαίνει στο βασίλειο της Δήμητρας και είναι κάτω από τη δικαιοδοσία της. Σε αυτό οφείλεται και η λέξη "τελείν" που χρησιμοποιούσαν για τα Μυστήρια, και που μοιάζει με αυτήν που εννοεί τον θάνατο: "τελευτάν". Γι' αυτό το λόγο οι Αθηναίοι θεωρούσαν τους νεκρούς αφιερωμένους στη Δήμητρα. Όσον αφορά τον άλλο θάνατο, συμβαίνει στη σελήνη, το βασίλειο της Περσεφόνης".

Εδώ μπορείτε να ξαναβρείτε τις αρχές μας, σύμφωνα με τις οποίες ο άνθρωπος, όσο ζει, αποτελείται από επτά στοιχεία. Ύστερα από το θάνατο γίνεται πέντε στο Κάμα-λόκα, και τέλος, μένει τρία το τριπλό Εγώ, που είναι το Πνεύμα-Ψυχή, και Συνειδητότητα στο Ντεβαχάν. Αυτός ο χωρισμός που πρώτα συμβαίνει στους "λειμώνες του Άδη", όπως ονομάζει ο Πλούταρχος το Κάμα-λόκα, και ύστερα στο Ντεβαχάν, ήταν μέρος της τελετουργίας στα ιερά Μυστήρια, όπου οι υποψήφιοι για μύηση ζούσαν ολόκληρο το δράμα του θανάτου και της ανάστασης, σαν "δοξασμένο Πνεύμα" και με αυτή τη διατύπωση εννοούμε Συνείδηση.

Αυτό εννοεί ο Πλούταρχος όταν λέει: "Ο Ερμής είναι παρών και στους δύο θανάτους, τον γήινο και τον ουράνιο. Ο πρώτος αποσπά την ψυχή απότομα από το σώμα. Η Περσεφόνη όμως σιγά-σιγά και μαλακά ξεχωρίζει τη νόηση από την ψυχή. Γι' αυτό το λόγο και ονομάζεται 'Μονογενής', η μόνη που γεννιέται, ή μάλλον που γεννάει τον ένα και μόνο γιατί το καλύτερο μέρος του ανθρώπου, όταν χωρισθεί από αυτήν, μένει μόνο. Και οι δύο θάνατοι συμβαίνουν σύμφωνα με τον φυσικό νόμο. Το Πεπρωμένο (Κάρμα ή Fatum) έχει καθορίσει πως κάθε ψυχή, είτε με, είτε χωρίς νόηση, όταν εγκαταλείψει το σώμα, γι' αρκετό χρόνο (που είναι διαφορετικός για κάθε μία), πλανιέται στην περιοχή που βρίσκεται μεταξύ γης και σελήνης (Καμαλόκα). Όσες ψυχές είναι άδικες και ακάθαρτες υποφέρουν την τιμωρία που προκάλεσαν οι πράξεις τους. Όσες είναι καλές και ενάρετες, μένουν μέχρις ότου εξαγνιστούν και με την κάθαρση αποβάλλουν κάθε στίγμα που δημιούργησε επαφή με το σώμα, ή που τυχόν είναι αποτέλεσμα κακής υγείας. Αυτές ζουν για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα στους λειμώνες του Άδη, περιοχές εύκρατης ατμόσφαιρας. Ύστερα, σαν να γύριζαν στην πατρίδα τους έπειτα από μακρά περιπλάνηση και εξορία, αισθάνονται κάποιο προμήνυμα χαράς, που μοιάζει προπαντός με ό,τι νιώθουν όσοι μυούνται στα ιερά Μυστήρια, προμήνυμα ανάμικτο με συγκίνηση, με θαυμασμό και που για τον καθένα είναι η προσδοκία πραγματοποίησης της ιδιαίτερης ελπίδας του" (1).

Αυτή είναι η Νιρβανική ευδαιμονία και κανείς θεόσοφος δεν θα μπορούσε να περιγράψει σε σαφέστερη εσωτερική γλώσσα τις νοητικές χαρές του Ντεβαχάν, όπου κάθε άνθρωπος βρίσκεται στον παράδεισο που δημιουργεί γύρω του η συνείδησή του. Προσέξτε όμως, να αποφύγετε κάποιο λάθος, όπου πέφτουν πολλοί θεόσοφοι. Μη φανταστείτε πως ο άνθρωπος, επειδή αποτελείται από επτά, ύστερα από πέντε και τέλος από τρία στοιχεία, είναι σύνθεση από επτά, πέντε τρεις οντότητες, ή όπς επιτυχημένα διατυπώνει ένας συγγραφέας θεόσοφος, πως αποτελείται από δερματικές στρώσεις που θα αποσπάσει, όπως βγάζουν τις φλούδες από τα κρεμμύδια. Τα στοιχεία, όπως σας είπαμε, εκτός από το σώμα, τη ζωϊκή πνοή και το αστρικό είδωλο, που διαλύονται με το θάνατο, είναι όψεις ή φάσεις συνειδητότητας. Δεν υπάρχει παρά ένας πραγματικός άνθρωπος, που ζει σε όλη τη διάρκεια του Κύκλου της Ζωής, αθάνατος στην ουσία του, αν όχι στη μορφή του. Αυτός είναι το Μάνας, ο άνθρωπος-νοημοσύνη ή η ενσαρκωμένη Συνείδηση. Η αντίρρηση των υλιστών που δεν παραδέχονται τη δυνατότητα δράσης του νου και της συνείδησης έξω από την ύλη, δεν έχει μεγάλη αξία στην περίπτωσή μας. Όχι γιατί δεν παραδεχόμαστε τη λογικοφάνεια του επιχειρήματός τους. αλλά τους ρωτούμε απλά: "Γνωρίζετε όλες τις καταστάσεις της ύλης, εσείς που έχετε ανακαλύψει μόνο τρεις; Και πως μπορείτε τότε να ξέρετε αν εμείς με τη φράση ΑΠΟΛΥΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ή θεότητα για πάντα άγνωστη και αόρατη δεν εννοούμε αυτό που, έστω και αν διαφεύγει την ανθρώπινη περιορισμένη αντίληψή μας, είναι το Παγκόσμιο Πνεύμα-Ύλη, ή Ύλη-Πνεύμα στην απόλυτη απεραντωσύνη του;". Μια από τις κατώτερες φάσεις του Πνεύματος-Ύλης, φάσεις τεμαχισμένες, διαχωρισμένες, σε όλη την περίοδο των μανβανταρικών εκδηλώσεων, αποτελεί το συνειδητό Εγώ, που δημιουργεί μόνο του τον παράδεισό του, χιμαιρικό βέβαια, γεμάτο ευδαιμονία ωστόσο.

Ερώτηση: Τι είναι λοιπόν το Ντεβαχάν;
Απάντηση: Κατά γράμμα σημαίνει η χώρα των θεών, μία κατάσταση νοητικής ευδαιμονίας. Φιλοσοφικά το εξηγούμε σαν μια κατάσταση ανάλογη με το όνειρο, αλλά πολύ πιο ζωντανή, πιο πραγματική. Είναι η κατάσταση, όπου βρίσκονται οι περισσότεροι άνθρωποι μετά το θάνατο.

-------
(1) "Θάνατος ο μεν εστί εν την γη της Δήμητρος, ο δ’ εν τη Σελήνη της Φερσεφόνης και σύνοικος εστι της μεν χθόνιος ο Ερμής, της δ’ ουράνιος. Λύει δ’ αυτή μεν ταχύ και μετά βίας την ψυχήν από του σώματος, η δε Φερσεφόνη πράως και χρόνω πολλώ τον νουν από της ψυχής.

“Ηθικά 24 (τόμος 24): Αίτια Φυσικά, Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της Σελήνης: Περί του πρώτως ψυχρού”, Πλούταρχος, Εκδόσεις "Κάκτος"